کار اصولی را باید به متخصصان سپرد

موسسه یاریگران کودکان کار پویا از ابتدا تا کنون در تمام بخش های مدیریتی، آموزشی و اجرایی از افراد حرفه ای متخصص در آن زمینه کمک گرفته است.

فقر محیطی، مهاجرت، بیسوادی والدین، آسیب‌های مختلف اجتماعی، داشتن ساعات طولانی کاری و تجربه‌ی کار در محیط‌های نامناسب چون خیابان و کارگاه‌ها از عواملی‌اند که فرآیند یادگیری را برای این کودکان در سال‌های طلایی آموزشی‌شان سخت و دشوار می‌کند. اهداف آموزشی مؤسسه با توجه به این عوامل تدوین شده است.

اهداف بخش آموزش
- کاهش نابرابری و شکاف آموزشی برای کودکان دارای اختلالات یادگیری و مشکلات یادگیری 6 تا 12 سال،
- غنی‌سازی آموزش به کودکان با تمرکز بر محیط یادگیری و تلاش برای نزدیک کردن این فضا به محیط خانه و خانواده،
- تطبیق محتوای برنامه‌ی درسی و روش آموزشی مؤسسه با شرایط ویژه‌ی یادگیری کودکان کار و خیابان،
- هماهنگی واحد آموزش با واحد روان‌شناسی تربیتی در راستای کمک به کاهش مشکلات یادگیری مؤسسه، کودکان دارای اختلال یادگیری و مشکلات یادگیری را در دو سطح پیش‌ دبستان و دبستان، می‌پذیرد و تحت پوشش قرار می‌دهد.

​​​​​​​
پروژه ها

1- برنامه های کمپ تابستانی
* انتخاب یک تم توسط معلم و کودکان هر سه پایه
* طراحی فعالیت هایی که با موضوع تم انتخاب شده در ارتباط است
* فعالیت هایی نظیر: دوخت و دوز، فرم سازی، آشپزی، باغبانی ، پخت نان، پخت کیک
* تمرکز بر تقویت مهارت های دستی به وسیله آموزش قالب بافی و بافت دومیل و تشویق کودکان به فعالیت ها با مشاهده ی دستاوردهایشان
* برنامه ریزی برای اردوهایی که متناسب با تم انتخاب شده باشد
* انتخاب خوراکی هایی برای میان وعده که متناسب با تم انتخاب شده باشند
​​​​​​​
2-​​​​​​​ اجـرای پـروژە آشـنایی بـا مدرسـه و همکلاسی ها در مــاه مهر
* اجــرای پــروژە آشــنایی بــا ســنت شــب یلــدا و ســاخت و طراحــی مــوارد مربــوط بــه ســفرە آن توســط کــودکان و خانواده هــا در مــاه آذر
* اجـرای پـروژە آشـنایی بـا عیـد نـوروز و سـاخت و طراحـی مـوارد مربـوط بـه سـفرە هفت سـین از جمله ســبزە عیــد توســط کــودکان و خانواده هایشــان در بهمـن و اسـفند
* پروژه شاهنامه به مناسبت زادروز فردوسی بزرگ و هم زمانی جشن سده در تمامی مقاطع برگزار شد.
* بعضی کلاسها بر محتوای شاهنامه و داستانهایش به صورت انتخابی کار کردند، مانند: هفت خان رستم، زال و رودابه و بعضی کلاسها بر شخصیت فردوسی شاعر بلند آوازه تمرکز کردند. کارهای دستی، ویدئو و ... ما حصل این پروژه بود.
* به مناسبت نوروز نیز پروژه ای در تمام مقاطع برگزار شد؛ همۀ کلاسها سبزه، سبز کردند، هر کدام از کودکان نیز به طور شخصی در خانه به کاشت سبزه عید پرداختند. در کلاسهای حضوری نیز تخم مرغ رنگ آمیزی شد. همچنین بر اجراهای نوروزی کودکان برای جشن عید کار شد؛ بعضی کلاسها نمایش، بعضی شعر و بعضی مسابقه برگزار کردند.
* برگــزاری 25 جلســه برنامه ریــزی بــا معلم هــای واحـد آمـوزش بـه صـورت آنلاین کـه از ایـن میـان ده جلســه مشــترک بــا واحــد روانشناســی بـوده و بـه نوعـی بـرای معلم هـا جلسـات آموزشـی تربیتــی محســوب می شــده اســت.
* برگزاری سسلسه کارگاه های " شناخت، مراقبت و مداخله در کار با تروما (کودکان) " برای آموزگاران و افراد فعال در واحد آموزش برگزار شد.
* ارزیابی توصیفی از وضعیت تحصیلی دانش آموزان: درابتدای سال تحصیلی و سه ماه بعد، هر کلاس توسط آموزگاران همان مقطع صورت گرفت و نتایج آن طی جلساتی به اطلاع واحد های مختلف رسانده شد.   
* کتابخانه ی کلاس چهارم تجهیز و تکمیل گردید.
* قبل از شروع مهرماه کلاس هایی که احتیاج به رنگ آمیزی داشتند، برای شروع سال ترمیم و آماده شدند.
* با توجه به اعلام نیاز آموزگاران مقداری تجهیزات همچون کتاب، وسایل بازی و لوازم تحریر برای هر کلاس در نظر گرفته شد.
* قفسه ی آزمایشگاهی مدرسه که شامل تجهیزات آزمایشگاهی از پایه ی اول تا پنجم ابتدایی است تکمیل و تجهیز گردید.​​​​​​​

یکی از گروه‌های هدف در مددکاری اجتماعی، کودکان کار و خیابان هستند. این کودکان به دلیل زندگی در شرایط آسیب، نیازمند توجه ویژه‌ای اند تا از گرایش آنان به آسیب‌های اجتماعی و نقش احتمالیشان در گسترش این دست آسیب ها جلوگیری شود.

پروژه های اجرا شده
- طــرح آمــوزش کنتــرل خشــم بــه مــادران: ایــن طــرح بــا همــکاری واحـد روانشناسـی اجـرا شـد. بـه ایـن صـورت کـه بـرای ده نفـر از مـادران جلسـات هفتگـی بـا عنـوان تربیـت فرزنــد در 5 جلســه برگــزار شد.
- طـرح آمـوزش پیشـگیری از کـودک آزاری: واحــد مــددکاری اجتماعــی بــا همــکاری واحــد روانشناســی مؤسســه، از ابتــدای زمســتان شــروع بــه برگــزاری کارگاه پیشــگیری از کـودک آزاری بـرای کودکان موسسـه نمـوده اسـت. کارگاه هـا بـرای همـه ی کـودکان برگـزار شد.
- اجـرای پروژه هـای قصه گویـی و بلندخوانـی مرتبـط بـا فصل تابسـتان در مـاه مرداد و شـهریور
- طرح غربالگری کودکان مؤسسه
با توجه به افزایش پناهجویان افغانستانی، با افزایش مراجعه برای ثبت نام کودکان مواجه بودیم که به دلیل شرایط امکان پذیرش همه کودکان وجود نداشت. بنابراین طی جلسات متعدد با واحدهای دیگر اقدام به اجرای پروژه غربالگری کودکان جهت کاهش تعداد خدمت گیرندگان و تسهیل شرایط کودکان برای ارجاع به مدارس دولتی کردیم.
 - طرح کارگاه آمادگی برای دوران بلوغ دختران نوجوان در شرایط آسیب
در واحد مددکاری اجتماعی کارگروهی از مددکاران اجتماعی جهت پژوهش، تدوین و اجرا طرح تشکیل گروه برای دختران نوجوان مؤسسه یاریگران کودکان کار پویا تشکیل شده است.
- اهدا پـک مـواد غذایی بـه کودکانی کــه در شــرایط فقــر شــدید زندگــی مـی کننـد و کاهش سـوء تغذیـه آنها
- ارتبـاط مسـتمر بـا اسپانسـرها و ارائه گـزارش بـه آن هـا
این امر موجـب افزایـش اعتمــاد و جلــب حمایــت هــای بیشــتری شــده اســت و لینک هـای درمانـی رایـگان اعـم از روانپزشـک، دندانپزشـک، متخصص گـوش، حلق و بینی، وکیـل و ... دسترسـی خانواده هـا به امکانـات موردنیـاز را فراهـم کرده اسـت.
- طرح پروتکل بهداشتی موسسه به دلیل شیوع ویروس کووید: واحد مددکاری اجتماعی با همکاری کارگروه بهداشت مؤسسه و همکاران واحد روانشناسی، گفتار درمانی، روابط عمومی و مهارتهای حرکتی، مسئول اجرا و نظارت بر این پروتکل گردید. طبق این طرح یک نفر از همکاران موظف است جلوی درب ورودی، دست و کفش هر شخصی که وارد مؤسسه می شود را ضد عفونی کرده، سپس با تب سنج، میزان تب افراد ارزیابی شود و در صورت نداشتن ماسک به او ماسک داده شود. همچنین به کودکانی که کار می کنند پک بهداشتی شامل ماسک، دستکش و ژل ضدعفونی کننده به صورت ماهیانه اهدا می شد.
- تشکیل گروه مهارت های زندگی ویژه کودکان در شرایط آسیب برای پایه دوم، سوم، پنجم
- کلاس تربیت معلم هنر و آموزش هنر(نقاشی) ۸ دختر در شرایط آسیب جهت توانمند سازی شغلی دختران
- غربالگری سلامت دهان و دندان (ویزیت همه کودکان توسط دندانپزشک و درمان)
 
دستاوردها
- کمک هـای نقـدی و غیـر نقـدی با تشـخیص واحـد مدیریت و مـددکاری اجتماعــی بــه رفــع نیازهــای اولیــه افــراد تحــت پوشــش کمــک کــرده اسـت.
- مداخلات واحـد مـددکاری اجتماعی در رابطـه بـا کـودک آزاری منجـر بـه کاهــش ایــن معضــل در برخــی از خانواده هــا شــده است.
- جلسـات مشـاوره فـردی بـا مـادران باعــث توان افزایــی در تعامــات خانوادگــی آنهــا شــده اســت.
- افزایـش آگاهـی نسـبت بـه وضعیت خانوادگــی و معیشــتی کــودکان بــه واسـطه ی انجـام بازدیـد منـزل
- مداخلـه در بحـران در مـواردی منجر بـه کاهـش آسـیب در خانـواده هـای تحـت پوشـش گردیـده اسـت.
- آگاهی مادران نسبت به ضرورت رعایت بهداشت فردی و خانگی
- بهبود وضعیت سلامت گروه هدف به دلیل مداخلات به موقع و پیگیری مستمر

از آنجایی که تمرینات گفتار درمانی نیازمند تمرینهای روزانه خصوصاً در منزل می باشد، و شرایط خاص کودکان این مرکز که اغلب از سمت خانواده ها درباره ی برنامه ی آموزشی آنها همکاری نمی شود. میزان آموزش فقط در سطح کلینیک و فضای آموزشی است. در نتیجه برنامه هایی تدوین شد برای این که بچه ها کارآمد باشند و با توجه به زمان کوتاه کار شدن با بچه ها نتیجه بخش باشد.
شرط خروج کودک از برنامه گفتار درمانی، این بود که مشکل کودک که به خاطر آن وارد گفتار درمانی شده است، به شکل کامل یا تا اندازه ای رفع شده باشد و توانایی های گفتار و زبان کودک پاسخگوی نیازهای آموزشی، اجتماعی و ارتباطی اش باشد.
​​​​​​​
دستاوردها
در دانش آموزانی که جلسات گفتار درمانی آنها در حال انجام می باشد، پیشرفت هایی در زمینه یادگیری، حافظه ی فعال، برقراری ارتباط اجتماعی و اولیه، حافظه ی شنیداری و بینایی، کاهش شدت لکنت و ... حاصل شده است.

از آنجا که رشد روانی و آموزشی کودکان و همچنین ترمیم آسیب دیدگی های روانشناختی از طریق هنر و خلاقیت هنری، بسیار تسهیل می شود، سرمایه گذاری مؤسسه بر روی این بخش در کنار فعالیت های اصلی مؤسسه بسیار جدی و پررنگ بوده است.

پروژه های اجرا شده
 
پروژه سیمرغ
این پروژه بر اساس داستان " سیمرغ " عطار، با محوریت موضوع یگانگی و همدلی، در چند مرحله و چند جلسه با کودکان صورت گرفت. داستان گویی، تصویرسازی های انفرادی کودکان از پرنده با تکنیک آبرنگ، زمینه سازی بوم و در نهایت چیدمان و کلاژ پرندگان به همراهی مربیان از فعالیت های این پروژه بود. تاکید بر مشارکت گروهی کودکان در این پروژه از اهداف اصلی پروژه بوده است.
اثر نهایی:      بوم در ابعاد 3*1 متر ارائه گردید
 
نمایشگاه کافه گلاب  
در راستای این پروژه چند مجموعه تصویر سازی و حجم های سفالی ارائه شد.
تصویرسازی بر اساس روایت کهن:  "تیشتر و دیو خشکسالی "با تکنیک کلاژ و آب مرکب انجام شد. در مرحله ای دیگر نیز کودکان شخصیت های داستان را با گل ساخته و رنگ آمیزی نمودند. "مجسمه های سفالی" مجموعه ی دیگری از تصویرسازی ها، کلاژ با عکس اشیا تاکید بر تصویرسازی ذهنی و خلق تصویری جدید از اشیای روزمره و پرورش خلاقیت صورت گرفت. ساخت مجسمه های سفالی با موضوع دلخواه و خیالی از دیگر فعالیت های کار با سفال بود. پرورش خلاقیت، تثبیت مهارت های دستورزی، هماهنگی چشم و دست از اهداف کار با سفال است.

پروژه هویتی
شروع پروژه ی هویتی شناخت خود و هویت خود از مفاهیمی بود که کم کم با بچه ها شروع شد و بر اساس علاقمندی کودکان با موضوع رقص و لباسها ادامه یافت. یکی از اهداف این موضوع توجه کودکان به شناخت خود، اطراف، خانواده و هویت خود بود.

پروژه پارچه ی چهل تکه ی نقاشی به مناسبت ارایه در جشن یلدا
هر کودک با موضوع هویتی درباره خود، خانواده، آرزوها، علایق و دغدغه هایشان نقاشی خود را با تکنیک آب مرکب بر روی تکه پارچه های 31*31 سانتیمتر کشیدند. در مجموع 11 اثر از کودکان به هم دیگر دوخته و پارچه 11 تکه ای خلق شد. در پایان کار برخی از کودکان شرحی از خود را در حاشیه پارچه نوشتند. برخی کودکان بر روی نقاشی های خود دوخت و دوز انجام دادند. خلق اثری گروهی از کودکان مجموعه، گفتگو درباره خود و ابراز آن از طریق رسانه نقاشی و پارچه از دیگر اهداف این پروژه بود.
اثر نهایی:        پارچه 11 تکه در ابعاد 3*3 متر ارائه گردید

پروژه آشنایی با لباس های سنتی و صنایع دستی
پروژه با موضوع آشنایی با لباسهای سنتی افغان و نقوش آن شروع شده و بخش دیگر از موضوع هویتی کودکان را پیش برده شد. طراحی فیگور، کلاژ، عکس و تصویر سازی از لباس ها، گفتگو های کلاسی درباره تجربه ی بچه ها از فعالیت های دیگر کلاس بود. آشنایی با سوزن دوزی ها به عنوان یک هنر اصیل، آشنایی با نقوش و رنگ ها و اشکال از موضوعات دیگری بود که با کودکان کار شد. در این راستا، کلاژ با نقوش هندسی، آشنایی با ریتم و قرینگی، تکنیک اکریلیک، ماژیک روی پارچه از فعالیت های کلاس بود.
 
پروژه نقاشی و دوخت و دوز بر روی پارچه ها
در یک پروسه ی چند جلسه ای، کودکان تصاویر ذهنی از نقوش را بر روی پارچه ها کشیدند و با رسانه دوخت و پارچه آثار خود را ادامه دادند. رسانه دوخت از فعالیتهایی است که در تقویت توجه و تمرکز، هماهنگی چشم و دست، دست ورزی کودکان تأثیر گذار است.
 
پروژه ی ساخت عروسکهای افغان
یکی دیگر از فعالیتها در راستای پروژه ی هویت، ساخت عروسک های افغان بود که در یک کارگاه یک روزه انجام پذیرفت. هر یک از کودکان با نوع خاصی از عروسک سازی آشنا شده و مهارتهای ساخت و ساز و دوخت را تجربه کردند.

پروژه نوروز
نقاشی های آدم های دور و بری به صورت گروههای 3 یا 1 نفره برای پروژه ی جشن نوروزی انجام پذیرفت. تأکید به کار گروهی ، ترسیم بدن، تصویر سازی خالق و نقاشی در ابعاد بزرگ از اهداف دیگر این پروژه بود که انجام شد.
                                                                    
پروژه دوخت
در این کلاس که برای حدود 10 نفر از دانش آموزان داوطلب و علاقمند از مقطع چهارم و پنجم برگزار شد، دانش آموزان طرحی از پرنده را که خود بر روی پارچه کشیده بودند، با دوختهای ساده و تکه دوزی پارچه های رنگی کامل کردند.​​​​​​​

تقویت مهارتهای حرکتی کودکان به ویژه برای کودکان در شرایط آسیب به آنها اجازه می دهد تا استقلال بیشتری داشته و رشد آموزشی و ذهنی آنها نیز تسریع شود.

فعالیت مستمر و مدون
تمام کودکان مؤسسه در بدو ورود به مؤسسه به صورت کلی مورد ارزیابی‌های حرکتی قرار می گیرند. در برخی موارد برررسی مشکلات حرکتی دانش‌آموزان با مشورت مسئول بخش روان‌شناسی انجام می پذیرد. کودکانی که بنا بر ارزیابی‌های اولیه نیاز به تمرینات انفرادی دارند، به طور فردی در ساعاتی مشخص با مربی مهارت‌های حرکتی، تمرینات تخصصی و مورد نیازشان را انجام می دهند.

به طور کلی فعالیت‌های اتاق مهارت‌های حرکتی شامل موارد زیر می باشد:
* کار بر روی مهارت‌های حرکتی درشت و کار بر روی مهارت های حرکتی ظریف
* مهارت حرکتی درشت به حرکت کل بدن و فعالیت های عضلات بزرگ ( عضلات نگه دارنده ی اصلی بدن ) جهت انجام فعالیت های روزمره مثل: ایستادن، راه رفتن، دویدن، پریدن، صاف نشستن پشت میز، لباس پوشیدن ( بتواند در حالت ایستاده بدون افتادن شلوار بپوشد)، سوار و پیاده شدن از ماشین غذا خوردن، بازی کردن (بالا رفتن)، همچنین مهارت های هماهنگ کننده حرکات دست و چشم توپ بازی ( پرتاب و دریافت و ضربه زدن) دریافت تمرینات ترکیبی و ایستگاهی شامل می شود.
بدون مهارت های حرکتی درشت، کودک در بسیاری از کارهای روزمره مثل غذا خوردن، جابه جا کردن اسباب بازی ها و دستشویی رفتن با مشکل روبه رو خواهد شد.
 
پروژه های ورزشی

کلاس شطرنج: به صورت حضوری در موسسه برای کلاس سوم تا پنجم ابتدایی برگزار گردید.

کلاس ژیمناستیک: برای کلاس های اول و دوم ابتدایی در مجموعه ورزشی نابینایان برگزار گردید.

کلاس آمادگی جسمانی: در روز های پنج شنبه برای مقطع پیش دبستان در گروه های ۴ تا ۶ نفره در موسسه برگزار گردید، آموزش ها شامل:
* تمرینات ایستگاهی
* تمرینات قدرتی
* تمرینات سرعتی و چابکی
* تمریناتی برای تقویت سیستم قلب و عروق
* تعادل
 
 فوتبال دستی: در روزهای سه شنبه بعد از کلاس دفاع شخصی به مدت ۴۰ دقیقه در گروهای ۳ نفره پسران مقطع دوم و سوم/ چهارم و پنجم بازی فوتبال دستی را انجام دادند.
 
دستاوردها
1.   پیشرفت در فعالیت های حرکتی
2.   پیشرفت در کلاس های ورزشی
3.   تقویت عضلات دانش‌آموزان که به دلیل ایام قرنطینه کرونا در معرض آسیب و تنبلی بوده‌اند
4.   جلوگیری از بی تحرکی دانش‌آموزان در ایام کرونا
5.   انعطاف عضلات
6.   حفظ تعادل
7.   پیشرفت در هماهنگی عصب و عضله
 
کلاس کاراته: به صورت حضوری در جوانکده صبح رویش برای دختران کلاس دوم تا پنجم ابتدایی برگزار گردید.
 
کلاس دفاع شخصی: به صورت حضوری در جوانکده صبح رویش برای پسران کلاس دوم تا پنجم برگزار گردید.
 
دستاوردها
1.   پیشرفت در مهارت های حرکتی
2.   پیشرفت در کلاس های ورزشی
3.   توانایی حفظ تعادل
4.   پیشرفت در دریافت ها و پرتاپ ها
5.   پیشرفت در هماهنگی عصب و عضله
6.   توانایی انجام فعالیت های روزانه به بهترین شکل ممکن
7.   انعطاف عضلات
 
کلاس پارکور: در روز های شنبه برای پسران مقاطع دوم، سوم، چهارم و پنجم در پارک بهاران برگزار گردید.
 
دستاوردها
1.   بهبود مهارتهای حرکتی
2.   پیشرفت در کلاس های ورزشی
3.   تقویت عضلات
4.   جلوگیری از بی تحرکی دانش آموزان
5.   انعطاف عضلات
6.   تقویت مهارت های گروهی
7.   بالابردن استقامت بدن برای راحت انجام دادن فعالیت های روزمره ( لباس پوشیدن، راه رفتن، سرکلاس نشستن، کارد و چنگال دست گرفتن و ...)
8.   توانایی حفظ تعادل و وضعیت کنونی بدن، خواه ایستا ، خواه پویا( درحال حرکت )، یا چرخشی
9.   تقویت میان تنه (یا به عبارتی عضلات مرکزی بزرگ)  جهت بالا بردن ثبات و پایداری بدنی
 
 ارزیابی
*  عملکرد دانش آموزان در پیشرفت و یادگیری مهارت های حرکتی طبق آموزش های داده شده ارزیابی صورت می‌گیرد.
* ارزیابی دانش آموزان جدید طبق مهارت هایی که از کودکی یاد گرفته است صورت می‌گیرد.
* ارزیابی دانش آموزانی که از قبل در موسسه بودن بر اساس آموزش هایی که دیدن صورت می‌گیرد.
* ارزیابی مهارت های حرکتی درشت، مهارت های حرکتی یا بدنی درشت به مهارت هایی گفته می شود که مستلزم حرکت کل بدن و فعالیت عضلات بزرگ (عضلات نگه دارنده اصلی) بدن جهت انجام فعالیت های روزمره است، فعالیت هایی نظیر ایستادن، راه رفتن، دویدن، و صاف نشستن. به علاوه، مهارت های هماهنگی چشم و دست همانند مهارتهای کار با توپ (پرتاب کردن، گرفتن، شوت زدن) نیز در این گروه قرار می‌گیرند.
 
کلاس یوگا: ۲۵ جلسه در روزهای دوشنبه در گروه های ۶ نفره به صورت حضوری در موسسه برگزار گردید.

کلاس فوتبال: برای پسران کلاس سوم، چهارم و پنجم درسالن مجموعه ورزشی نابینایان برگزار گردید.
 
کلاس بازی ورزش و مهارت های حرکتی: در روز های سه شنبه و پنج شنبه از ساعت ۹:00 – ۱۲:۱۵ در موسسه به صورت گروه های ۳ تا ۶ نفره برگزار گردید. آموزش ها شامل:
* طناب بازی در مدلهای مختلف
* دویدن در چهار جهت
* پریدن
* حرکات پایه ژیمناستیک ( غلط جلو، غلط پشت، بالانس، پل ، چرخ و فلک )
* راه رفتن
* مهارت دریافت و پرتاپ
* هماهنگی عصب و عضله
* تعادل
* بازی های ریتمیک
* بازی های گروهی
* بازی با پاراشوت
* تن آگاهی
* آمادگی جسمانی
 
دستاورد ها
1.   بهبود مهارتهای حرکتی
2.   پیشرفت در کلاس های ورزشی
3.   تقویت عضلات
4.   جلوگیری از بی تحرکی دانش آموزان
5.   انعطاف عضلات
6.   هماهنگی عصب عضله
7.   پیشرفت در بازی های ریتمیک
8.   راحت ترانجام دادن فعالیت های روزنه
9.   پیشرفت در کار گروهی
10.   توانایی حفظ تعادل